Bosna Hersek

Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü

Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü Sokullu Mehmet Paşa tarafından 1571 ve 1577 yılları arasında doğduğu yer olan Visegrad şehrinin yakınında bulunan Drina Irmağı üzerine Mimar Sinan’a yaptırılan bir köprüdür. Bosna-Hersek’te bulunan Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü, Drina Köprüsü olarak da bilinir. Yaptırıldığı dönem için köprü, Osmanlı İmparatorluğu başkenti İstanbul ve Bosna eyaleti arasındaki anayol üzerine inşa edilmiştir. Böylece köprü, çevrede yer alan köy ve şehirlerin gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Günümüzde köprünün dünyaca ünlü olmasını sağlayan ise Bosna-Hersek’te yaşayan farklı etnik unsurlar arasındaki ilişkilerini 350 yılın tanıklığı ile Drina Köprüsü üzerinden yazan İvo Andriç’tir. 1961 yılında yazdığı “Drina Köprüsü” romanıyla Nobel ödülünü kazanmış ve köprüye dünyaca ün kazandırmıştır.

Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü Mimarisi

Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü Mimarisi, Avrupa’da bulunan köprü inşasının en eşsiz ve sıra dışı örneğidir. Drina Irmağı üzerinde konumlanan  köprünün 11 gözü bulunur. Kuzey ve güney doğrultusunda Drina Irmağı’nı keser. Köprünün eni 7.5 metreye yakın, uzunluğu ise 180 metreye yakındır. Köprü inşası sırasında büyük kesme taş bloklar kullanılmıştır.

Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü Tarihi

1577 yılında tamamlanan köprü, 1949 ve 1960 yılları arasında köklü bir yenilenme geçirmiştir. Köprü üzerinde araç trafiğinin fazlalaştığı dönem olan 1900’lerin başından köprü üzerinde araç trafiğinin yasaklandığı yıl olan 2003 yılına kadar yoğun bir yüke maruz kalmıştır. 1966 yılında Drina Irmağı üzerinde suyun gittiği tarafta ve 1989 yılında suyun geldiği tarafta iki hidro elektrik santral yapılmıştır. Yapılan santraller ırmağın taban rejiminin değişmesine neden olmuştur. Bu durum Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü temellerinde ve ayaklarında ciddi hasarların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Yapılan baraj göllerinin köprüdeki su seviyesini arttırması ile beraber köprünün estetik güzelliği bozulmuştur. Bütün bunların sebep olduğu hasarları gidermek ve köprünün rampasının yeniden yapmak için 1992 yılında çalışmalar başlamıştır. Ancak 1992’de başlayan Bosna Savaş nedeniyle çalışmalar askıya alınmış ve savaş nedeniyle hiçbir zaman bitirilememiştir. Köprü, savaş sırasında da hasar görmüştür. Bu nedenle savaş sırasında yıkılan yerler Yugoslavya hükümetine yaptırılmıştır.

Köprü, Bosna-Hersek Ulusal Anıtları Koruma Komisyonu’nun verdiği karar ile Ulusal Anıtlar listesine alınmıştır. Bu komisyonun verdiği öneri ile 2003 yılında Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü trafiğe kapatılmıştır. Kabul edilen bu karar ile köprünün daha fazla zarar görmesinin önüne geçilmiştir. Mimarisi ile insanları büyüleyen köprü, 2007 yılında UNESCO tarafından Dünya Kültür Miras Listesi’ne alınmıştır. Köprünün diğer bir önemli özelli ise Dünya Kültür Miras Listesi içinde bulunan 6 tarihi köprüden birisi olmasıdır.

Mimar Sinan tarafından, Osmanlı İmparatorluğu döneminde 3 padişaha veziriazamlık yapan Sokullu Mehmet Paşa’nın isteği üzerine yapılan köprü, mimarisi ve dünya kültür tarihi açısından çok önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle köprünün güçlendirilerek korunması ve gelecek nesillere aktarılması gerekmektedir.

TİKA ve Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü

Osmanlı İmparatorluğu zamanında yurt dışında yapılan 307 köprüden 121 tanesi Bosna-Hersek’te bulunmaktadır. Bu köprülerden en önemlileri ise Mostar Köprüsü ve Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü olarak dünya tarihinde yerini almıştır. Tarihi bir öneme sahip olan köprülerin gelecek nesillere aktarılması konusunda gereken adımlar Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı BaşkanlığIı(TİKA) tarafından atılmıştır. Zaman içerisinde meydana gelen su taşkınları ve savaş nedeniyle hasar gören Drina köprüsü’nün restorasyonu yapılmıştır. TİKA ve Visegrad belediyesi işbirliği ile 2010 yılında başlatılan restorasyon dönemi 15 Mayıs 2016 yılında bitmiştir. Böylece Osmanlı’nın 500 yıl boyunca hüküm sürdüğü topraklardaki tarihi kültürü ve zenginliği korunmuştur.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu